Jak napisać wypracowanie na maturze?

Dosłownie lada moment odbędzie się egzamin maturalny z języka polskiego. Ja mam go juz za sobą, lecz uznałam, że spróbuje Wam trochę pomóc, skupiając się na tym, co zwykle sprawia najwięcej problemów, czyli na wypracowaniu. Uprzedzam jednak, że część porad może bardziej przydać się osobą, które będą zdawać maturę za rok, czy za kilka lat, ale część z tych rad możecie wcielić w życie i wykorzystać „na już”. No i nie jestem też żadnym specem, wszystko wynika przede wszystkim z mojego doświadczenia.

Przypominam, że na Drewnianym Moście już pojawiły się posty, które mają za zadanie między innymi pomóc Wam w czasie matury: mówię oczywiście o serii z motywami. Jeśli macie chwilę, zachęcam do przejrzenia ich :)

Przede wszystkim przed maturą dobrze jest uświadomić sobie dwie rzeczy. Po pierwsze, nie jest ona dla geniuszy. Naprawdę, zwłaszcza te podstawowe nie są aż tak trudne, by ktoś z nich nie zdał, jeśli przyłoży się do pracy (nawet z matematyki! Wiem coś o tym). Po drugie, wypracowania uczy się pisać od początku, od podstawówki: jeśli jesteś jedną z tych osób, która robiła to na odwal się i samodzielnie nie potrafisz sklecić poprawnego zdania to sam jesteś sobie winny. Na całe szczęście osoby oceniające maturę nie szukają wybitnych pisarzy, a prostą, poprawną wypowiedź dlatego też nie trzeba się aż tak stresować swoim stylem.  Dobrze wiem, że trafiają się przypadki, w których osoby piszące przepięknie mają niewiele punktów, bo przykładowo, olały tezę.

Jeśli do matury masz jeszcze trochę czasu, możesz popracować nad tym, jak piszesz. Czytając, czy po prostu pracując nad tekstem. Masz z tym problem? Pisz ile wlezie: szukaj tematów w sieci, a potem dawaj do sprawdzenia koleżance, mamie, komuś z rodziny, czy nawet nauczycielowi, jeśli nie ma nic przeciwko. Czytanie też nieco pomaga, choć w przypadku tak prostej wypowiedzi nie aż tak, jak to mogłoby się wydawać.

A jeśli maturę masz lada dzień i bardzo się stresujesz przede wszystkim wykuj na blachę to, co musisz zrobić na samym egzaminie w czasie pisania wypracowania. Przede wszystkim przeczytaj dokładnie polecenie i teksty. Gdy to zrobisz, wybierz ten temat, który Ci bardziej odpowiada i najpierw POMYŚL nad konstrukcją tekstu. Masz brudnopis: użyj go, by ułożyć sobie plan. Dzięki temu nie zapomnisz o TEZIE, którą musisz postawić, by dostać jakiekolwiek punkty. Dobrze wiem, że sposób pisania wypracowań jest wkuwany w szkołach, ale w chwilach stresowych może to wypaść z głowy, a powtarzanie jak mantra tego, co trzeba zrobić może pomóc naszemu umysłowi w takiej chwili :) Potem, gdy masz wszystko zapisane i rozplanowane dopiero zabieraj się do pisania. Unikniesz chaosu i niepotrzebnych pomyłek. Pamiętaj też, by pod koniec przeczytać tekst i postawić przecinki, albo naprawić błędy składniowe.

No ale cóż – to możesz zrobić dosłownie pięć minut przed samym egzaminem. A co zrobić dzień, a nawet (jeśli możesz) miesiąc, czy kilka miesięcy wstecz?

Wypisać sobie najpopularniejsze motywy... i dobrać do nich treści.

Często w sieci wpadam na pytania pokroju: jaką książkę mam dobrać do tego tekstu? I nawet, jeśli chcę, nie mogę do końca odpowiedzieć. Nie wiem, co znasz, co czytałeś, co lubisz, więc nie mogę dobrać odpowiednich argumentów. Dużo łatwiej jest samemu przygotować sobie taką bazę. Jak?

Najpierw wypisz jak najwięcej dzieł, które znasz. Biblioteczka na Lubimy Czytać, albo Filmweb też może być :) Grunt, byś miał możliwość podglądu znanych przez siebie rzeczy. Dzięki temu o niczym nie zapomnisz.

Potem wypisz sobie najpopularniejsze motywy. Miłość, człowiek pracujący, śmierć, poświęcenie, wojna, ojczyzna, czy co tam Ci przyjdzie do głowy. A potem? Potem przeglądaj to, co znasz i próbuj dopasować bohaterów, czy sytuacje do motywu. Możesz przy okazji krótko opisywać sobie co jak i dlaczego. Dzięki temu przypomnisz sobie dzieła, nazwiska, autorów i treść i gdy przyjdzie co do czego będziesz mógł ich użyć. Polecam robić to ręcznie: będzie to bardziej pracochłonne, ale prawdopodobnie więcej zapamiętasz. Nie zapominaj, by nauczyć się reżyserów filmów i nazwisk autorów książek, które najbardziej lubisz, albo które pojawiają się w praktycznie każdej kategorii.

Dobrze sprawdzi się też przeczytanie kilku rozprawek i ocenienie ich. Bez problemu znajdziesz je w sieci :) Czytaj, analizuj, myśl. Wytykaj błędy, sprawdzaj, co Ci się podoba i to wykorzystuj w swoich pracach. Wprawdzie takie działania dają najlepsze rezultaty, gdy robi się takie ćwiczenia regularnie, przez dłuższy czas, ale i „na już” może pomóc.

Znasz cytaty? Jeśli tak, nie zapomnij o nich w czasie egzaminu, jeśli nie: naucz się kilku dotyczących tych najczęściej pojawiających się tematów. Może to nie sprawi, że egzamin zdasz, ale na pewno jeśli użyjesz ich w tekście egzaminator będzie do Ciebie lepiej nastawiony :)

Na dziś, ode mnie to tyle. A Wy? Jakie macie sposoby do przygotowania się na egzamin maturalny? 

Post miał iść jutro, ale... idzie dziś, bym mogła wrzucić Wam 03.05  tekst o Pyrkonie :D