Prawdodziejka: W świecie pełnym dziwnych nazw

Safi jest jedyną istniejącą prawdodziejką, czyli utalentowaną magicznie osobą, która wykrywa prawdę i fałsz. Razem ze swoją więziosiostra, Iselut, zostaje wplątana w polityczną rozgrywkę i zostaje zmuszona do ucieczki.

  

W „recenzji” Maas, znajdującej się na skrzydełkach „Prawdodziejki” możemy przeczytać, że według niej Susan Dennard oddaje swoją książką hołd klasycznej fantastyce. Nie przeczę: coś w tym jest. Z pozostałą częścią jej krótkiej wzmianki jednak absolutnie się nie zgadzam: „Prawdodziejce” jest daleko do książki, która mogłaby i powinna wejść do kanonu tego gatunku.

Tego „hołdu” dla gatunku nie ma tu jednak aż tak wiele, jak można byłoby się tego spodziewać. „Prawdodziejka” to książka utrzymana w klimatach fantasy, nie wychodząca za już dawno wyznaczone ramy, która po prostu realizuje pewne już dawno utarte schematy. Jedyna rzecz, która naprawdę mocno odwołuje się do tej starszej fantastyki i którą (mam nadzieję) autorka wprowadziła świadomie to kreacja „tego złego” – postaci, która jest zła do szpiku kości i właściwie bezpośrednio mówi nam, jak bardzo skarżone jest jej serce. To całkiem urocze nawiązanie, które ciągnie się przez całą powieść. Niestety, taka wstawka to za mało, bym mogła książkę uwielbiać, a poza tym „Prawdodziejka” ma jednak więcej wad, niż zalet.

Nie zrozumcie mnie źle: to nie jest tragiczna lektura. Powieść Dennard czyta się całkiem sprawnie, a historia sprawnie składa się w całość. To, o czym za chwilę przeczytacie to po prostu powody, przez które nie stanę się fanką serii.

Tytuł: Prawdodziejka

Tytuł serii: Czaroziemie

Numer tomu: 1

Autor: Susan Dennard

Tłumaczenie: Regina Kołek, Maciej Pawlak

Liczba stron: 384

Gatunek: high fantasy, fantasy przygodowe

Wydanie: SQN, Kraków 2016

Przede wszystkim świat przedstawiony, Czaroziemie, jest… trochę pusty i niepotrzebny. Autorka starała się wykreować nowe rodzaje magii, tyle że chyba tego do końca nie przemyślała. Już pomijam nazwy magów, które w polskiej wersji niebywale mnie śmieszą (prawdodzieje, krwiodzieje, wiatrodzieje itd.): Dennard najzwyczajniej w świecie zapomniała tego wszystkiego rozwinąć. Wiemy, że istnieje prawdodziejka, która zajmuje się wykrywaniem fałszu i to jest dość łatwe do zrozumienia. Ale autorka tak naprawdę nie wyjaśnia nam, czym zajmuje się wiatrodziej, a gdy przyjmujemy już, że nazwa po prostu odpowiada bezpośrednio darowi (wiatrodziej zajmuje się wiatrem, krwiodziej tropieniem itd.) to okazuje się, że ogniodziej zajmuje się… leczeniem mięśni. Naprawdę? To w końcu do czego służą dokładnie te ich moce? Dennard nie sugeruje nam tego wcześniej, nie trzyma w niepewności – po prostu w pewnym momencie stwierdza, że tak jest… i tyle.

Pod względem fabularnym „Prawdodziejka” jest zaś… maksymalnie przeciętna. Głównie dlatego, że poza pełnym akcji początkiem i końcem przez całą powieść obserwujemy Safi, która płynie statkiem (zwykle będąc związana), bezustannie pyskując do człowieka, który jednocześnie i trzyma w rękach jej los, i naprawdę chce być dla niej miły. Autorka próbowała też w tym miejscu wpleść zalążki romansu, ale na całe szczęście, nie porwała się na więcej, bo te… wypadły po prostu nijak. Muszę też dodać, że narracja prowadzona jest na tyle chaotycznie, że miałam problem ze wgryzieniem się w książkę: Dennard zabrała się za opisywanie politycznych rozgrywek, jednak po prostu zabrakło mi w tym odpowiedniego tła, by naprawdę móc się w to wszystko wczuć.

To, co mnie w pewnym momencie rozbawiło to… „przemiana” głównej bohaterki, a właściwie: jej brak. W większości powieści bardzo istotny jest rozwój bohatera: to, czego on się uczy w trakcie podróży, to, jakie przyjaźnie zdobywa, to, jak zmienia się jego światopogląd. W tym przypadku na początku ktoś wypowiada się odnośnie tego, że mogłaby jednak trochę dorosnąć do roli, którą ma dzierżyć. Safi zaś, pod koniec powieści, stwierdza, że jest idealna i zmieniać się nie musi. Aha. Dobra robota, dziewczyno! Całą powieść pyskowałaś i rzucałaś się, a teraz uważasz, że takie zachowanie jest w porządku? Gratuluje intelektu!

Powoli zmierzając do końca, chce tylko dodać, że… ta książka to jeden z doskonałych przykładów na to, dlaczego nie do końca lubię tłumaczenia powieści: w warstwie treściowej czasami pojawiały się słowa, które nijak pasowały do opisywanego uniwersum i po prostu gryzły się z całością, wybijając mnie z rytmu. Ale cóż, to już kwestia tłumaczenia: podejrzewam, że w oryginale nie miałabym takich problemów.

Nie powiem, że mnie ta powieść zaskoczyła negatywnie: po prawdzie, tego się po niej spodziewałam i prawdopodobnie nie sięgnęłabym po nią, gdyby przypadkiem do mnie nie trafiła (naprawdę, tym razem – to był czysty przypadek, chociaż książki nie kupiłam samodzielnie). To lektura, która sprawdzi się dla niezbyt wymagającego czytelnika, niekoniecznie w wieku nastoletnim, bo jednak to nie jest zupełnie typowa „młodzieżówka”. Ja jednak od swoich lektur, zwłaszcza tych z mojego zakresu tematycznego, wymagam coraz to więcej i „Prawdodziejka” po prostu nie spełnia moich oczekiwań.

* * *

– A która lwica przyzna się, że gryzie?

– Proszę, proszę – mruknęła, posyłając mu najbardziej koci ze swoich uśmieszków. –Więc jednak ma poczucie humoru.

– Proszę, proszę – zaripostował. – Próbuje odwrócić kota ogonem.

Fragment „Prawdodziejki” Susan Dennard

Za możliwość przeczytania książki dziękuję portalowi czytampierwszy.pl!