Dom Między Chmurami: wielkie ptaki w przestworzach Ostrodu

Koro pochodzi z krainy, w której ludzie dosiadają wielkich ptaków, ortisów. Jako pierwszy w historii z sukcesem pokonuje ocean i poznaje obce mu lądy. Gdy jego podopieczna umiera, dostaje inne zadanie: ma oswoić i wsiąść na grzbiet jedynego ortisa w Ostrodzie. Potężnego i dumnego samca, który nie dopuszcza do siebie absolutnie nikogo. 

W kwietniu miał swoją premierę “Dom między chmurami”. To debiut C. Klobucha, wydany niedługo po “Imieniu Boga” Michała Dąbrowskiego: także pierwszej książce autora, której szansę dało to samo wydawnictwo. O ile jednak na tą druga powieść wpadam w social mediach dość regularnie, o tyle o “Domu między chmurami” jest dość cicho. A szkoda, bo choć to debiut - to wcale nie jest najgorsza literatura.

Nie zrozumcie mnie źle. “Dom między chmurami” idealny nie jest. Miałam z tą historią kilka zgrzytów, a pierwszy (i najmocniejszy) miał miejsce w pierwszej jednej trzeciej powieści. Na starcie dostajemy bowiem sporo ekspozycji dotyczącej ortisów i świata przedstawionego w ogóle (co jest raczej normalne w przypadku fantasy). W związku z tym autor zaczyna dość mocno wchodzić w szkolenie ptaka, opisuje nam relację, którą Koro buduje ze swoim podopiecznym. Dało mi to nadzieję, że to o tym będzie ta powieść. Wiecie, że to będzie taka “Flicka” czy inny film o oswajaniu dzikiego rumaka, tylko w wersji ptasio-fantastycznej. Że relacja Koro i jego zwierzęcia będzie kluczowa dla fabuły. A potem nagle, ni stąd, ni zowąd… autor po prostu ucina ten wątek. Najpierw bohater się męczy i męczy… a potem (bez dobrego opisu punktu kulminacyjnego oswajania) ot tak, już na nim lata. I to dało mi do zrozumienia, że “Dom między chmurami” wcale o tej relacji człowieka i zwierzęcia nie będzie. Za to będzie… o czym właściwie?

A no jak się okazało, “Dom między chmurami” to w gruncie rzeczy opowieść o Koro, który nie jest mile widziany w krainie, w której przebywa. Otacza go nieufność i osoby, które chcą go zabić. I choć może ewentualne kolejne tomy będą już o czymś bardziej konkretnym, o tyle tę książkę odbieram jako fantastyczną powieść obyczajową o zwiadowcy, który boryka się z problemami rasistowskimi. Nie jest to więc szczególnie ambitna lektura.

I tu powoli dochodzimy do rzeczy, które są plusami (czasem z dodatkiem “minusa”). “Dom między chmurami” czyta się bowiem zaskakująco miło. Autor ma dość lekki styl, który przyjemnie prowadzi przez fabułę, chociaż jednocześnie ta historia aż prosi się, by był nieco bardziej klimatyczny. Trochę bardziej stylizowany, trochę mniej współczesny. Nie raziło mnie to jednak zbytnio. Zabrakło mi tu jednak lepszego zbudowania relacji między bohaterami. Koro nie jest w końcu jedynym bohaterem powieści. Autor serwuje nam więc między innymi lekki romans, ale tu dzieje się podobnie, jak z ortisem. Zamiast zbudować relację postaci na ciekawych dialogach, on część z tego “wycina”, uznaje, że minęło kilka tygodni i bohaterowie po prostu już się uwielbiają. Ot tak, bez głębszej chemii między nimi. Stało się, bo ludzie po prostu się w sobie zakochują, prawda? To pewnie nie byłoby tak rażące, gdyby Klobuch skupił się na relacji Koro z ptakiem… ale i tego trochę brakuje.

Mogę chyba więc dojść do konkluzji, że w tej narracji brakuje mi… ciepła. Jest lekkość, jest całkiem ciekawy świat przedstawiony, jest trochę akcji i jakiś może niezbyt dużych, ale interesujących problemów. Ale nie ma ciepła pomiędzy postaciami, które lepiej popchnęłoby historię do przodu.

Za to jest ciepło w stosunku do samych zwierząt jako takich. Czytając tę książkę miałam wrażenie, że autor po prostu lubi zwierzęta. Mogę się oczywiście mylić, ale w opisach zachowań czy ortisów, czy koni bądź psów było w moim odczuciu coś niezmiernie przyjemnego.

Dodatkowo, widzę w tej książce pewną świadomość gatunku. Autor zdaje się nieźle rozumieć, o co w fantastyce jako takiej chodzi. Dużo lepiej, niż np. Samantha Shannon, która pisząc “Zakon Drzewa Pomarańczy” debiutantką nie była, a popełniała błędy jak takowa. Ma całkiem niezłe wyczucie tego, co do świata trzeba wprowadzić, ile i w jakim tempie, by całość przynajmniej w miarę się kleiła. 

Tu muszę wspomnieć parę słów o oryginalnym opisie z tyłu okładki. Pozwólcie najpierw, że zacytuje pierwsze zdanie: “Miłość, poświęcenie i zdrada w pasjonującej opowieści fantasy, w której słowiańska mitologia miesza się z barbarzyńskimi kultami i wszechobecną magią.” Te pierwsze trzy słowa faktycznie jako-tako z prawdą się mają. “Dom między chmurami” nie jest zbyt “epicką” historią, ale owszem, te elementy w nim występują. Problem mam jednak ze słowiańską mitologią, bo jeśli ona tu występuje to tylko gdzieś w tle. Mimo wszystko głównym magicznym stworzeniem w tej historii są wielkie ptaki, a nie przypominam sobie, by w rodzimej mitologii funkcjonowały. Z resztą, czarnoskórego głównego bohatera (co akurat samo w sobie jest fajne, brakuje takowych w polskiej fantastyce) też bardzo słowiańskim nazwać nie można. Tak jak jego sposobu treningu ortisów czy czegokolwiek innego, składającego się na główny trzon tej historii. Barbarzyńskie kulty? Albo źle czytałam i ich nie zauważyłam albo ich tu po prostu za bardzo nie ma. Jakieś plemiona oczywiście są gdzieś w tle… ale nie są aż tak istotne; nie poznajemy ich za dobrze. A magia? Jedyna, jaka tu bardziej występuje to magia iluzji. Nie jest wcale szczególnie wszechobecna. To pierwsze, wytłuszczone zdanie może więc bardzo skutecznie wprowadzić czytelnika w błąd. Przynajmniej w moim odczuciu: bo to nie o tym jest ta powieść. 

Mimo pewnych wad, “Dom między chmurami” to naprawdę całkiem przyjemny i w miarę solidny debiut. Na pewno daje obietnicę, że w kolejnych ewentualnych tomach może być lepiej i ciekawiej, o ile tylko autor wyciągnie wnioski z obecnych recenzji, które raczej się nad powieścią nie rozpływają. Ta książka ma kilka elementów, które ją wyróżniają. Ciekawe, olbrzymie ptaki, czarnoskórego bohatera nietypowego dla polskiej fantastyki, dobrą podstawę do budowania ciekawych relacji między postaciami (skoro to nie wyszło w tym tomie…). Jestem więc skłonna dać autorowi kredyt zaufania i sprawdzić, jak poradzi sobie ze swoją kolejną powieścią.

Za możliwość przeczytania książki dziękuję wydawnictwu Zysk i S-ka!